ENERJİ VERİMLİLİĞİGünümüz koşullarına bağlı olarak artan enerji ihtiyacı ve nüfus artışının yanında enerjinin verimsiz ve bilinçsiz kullanılması, enerji kaynaklarının daha hızlı tükenmesine, çevreye olan olumsuz etkilerinin artmasına neden olmaktadır. Diğer taraftan artan ihtiyaç nedeniyle ülkelerin, enerji arzını sağlama noktasında rekabete girmesi enerji kavramını daha stratejik bir noktaya taşımıştır. Bu nedenle enerjinin etkin kullanılması, israfın önlenmesi, enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması ülkeler açısından hayati önem taşımaktadır. Aynı zamanda çevrenin korunması, iklim değişikliği ile mücadele gibi parametreler enerjinin etkin ve verimli kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Tüm bu sebeplerle günümüz dinamiklerinde işletmelerin ekonomik olarak rekabet gücünü sağlayabilmesi ve sanayileşmenin olumsuz çevresel etkilerinin en aza indirilmesi enerji verimliliği ile mümkündür. Mevcut ihtiyaçlar karşılanırken gelecekteki ihtiyaçların temin edilme olanağının etkilenmemesi olarak ifade edilebilecek olan sürdürülebilirlik kavramının en etkin ve birincil yolunun enerjinin verimli kullanılması olduğu kolaylıkla söylenebilir. Sürdürülebilirlik, özellikle endüstriyel işletmeler için enerjinin etkin ve verimli kullanılmasının yanı sıra yenilenebilir enerji kaynaklarının da tercih edilmesini önemli kılmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma için sanayide enerji verimliliği, yeni bir enerji kaynağı olarak değerlendirilmektedir. Endüstriyel işletmeler; yapacakları enerji verimliliği çalışmaları ile ürün başına tükettikleri enerji miktarını azaltacaklar, sonuç olarak ürettikleri ürünün maliyeti azalacak ve kârları artacak, bu sayede ulusal ve uluslararası piyasada rekabet gücünü arttırmış olacaklardır. Ülkemizde enerjinin etkin kullanılması ve israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi, enerji kaynaklarının verimliliğinin arttırılması için 2 Mayıs 2007 tarihinde Enerji Verimliliği Kanunu yayımlanmıştır.
Enerji TasarrufuEnerji verimliliğinin enerji kaynağı olarak algılanabilmesi için öncelikle birbiriyle karıştırılan, ancak çok farklı anlamları olan “Enerji Tasarrufu” ve “Enerji Verimliliği” kavramlarının tanımlanmasında fayda vardır. Enerji tasarrufu, bir enerji hizmetinin daha az kullanılarak enerji tüketimini azaltma çabasıdır. Örneğin, kullanımına gerek olmadığında aydınlatmaları kapatmak, boşta çalışan aletlerin enerjisini kesmek, radyatörlerin üstünü örtmemek, klimaları doğrudan güneş ışığı almayan yerlere yerleştirmek işletmenizde enerji tasarrufu sağlar. Enerji verimliliği ise binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasıdır. (kaynak: https://enerji.gov.tr/enerji-verimliligi). Bir diğer tanıma göre enerji verimliliği, enerji tüketimini değiştirmeden üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim veya ürün miktarının artmasıdır. İşletmelerde enerjinin verimsiz kullanılmasının sebepleri; - Enerji tüketen sistemlerin verimliliklerinin ölçülmemesi, takip edilip analizlerinin yapılmaması - Eski teknolojiye sahip yüksek enerji tüketen ekipmanların yerine verimli ekipmanların kullanılmaması - Fatura analizlerinin yapılmayıp, doğru tarife seçilmemesi - Tüketilen enerjinin alt kırılımlarının görülmesi için yeteri kadar sayaç, ölçüm ekipmanı kullanılmaması - Enerji maliyetlerinin önemsiz görülmesi - Çalışanlarda bilinç eksikliği - Üst yönetimin bu konuya gereken özeni göstermemesi şeklinde ifade edilebilir.
Enerji Yönetimiİşletmeler, enerjiyi etkin kullanmak ve yönetmek için “Enerji Yönetimi” ne ihtiyaç duyarlar. Enerji yönetimi, kaynakların ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamaya yönelik olarak yürütülen inceleme, planlama, uygulama, ölçme, izleme ve eğitim çalışmalarının tümünü kapsar. Enerji Yönetimi ile ilgili standart “TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı”dır. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) tarafından oluşturulmuş uluslararası bir standarttır. Standart; bir kuruluşun enerji verimliliği, enerji güvenliği, enerji kullanımı ve tüketimi dâhil olmak üzere enerji performansının sürekli iyileştirilmesini sağlamak üzere sistematik bir yaklaşım izlemesi için bir enerji yönetim sisteminin kurulması, uygulanması, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi için gereksinimleri belirtir. Standart, kuruluşların enerji kullanımlarını ve dolayısıyla enerji maliyetlerini ve sera gazı emisyonlarını sürekli olarak azaltmalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. İşletmelerde enerji verimliliği bilinci, enerjinin yönetilmesi ile oluşur. Bir işletmede, yöneticilerin enerji verimliliği ile ilgili kanun, yönetmelik ve standartlar hakkında bilgi sahibi olması ve çalışanlarını bilinçlendirmesi, çalışanlarına gerekli eğitimlerin verilmesinin sağlanması, o işletmede enerji verimliliği bilincinin kalıcı olmasını sağlayacaktır. Enerji yönetimi; enerji üretimi, dağıtımı ve tüketimi faaliyetlerinin bütününü kapsar. İşletmede etkin bir “Enerji Yönetimi” ile oluşacak farkındalık, büyük ölçekli yatırımlara gerek duyulmadan %10-15 oranında enerji verimliliği sağlayabilir.
Enerji EtüdüBilgi toplama, ölçüm, değerlendirme ve raporlama aşamalarından oluşan enerji etüdü ile işletmede, enerji verimliliği sağlanabilecek potansiyeller tespit edilir ve alınacak önlemleri belirlemek mümkün hale gelir. İşletmedeki tüm enerji tüketim noktalarının “etüt” edilmesi sonucunda teknik ve ekonomik açıdan uygulanabilir projelerin gerçekleştirilmesi ile potansiyel olarak %30’lara varan enerji tasarrufuna ulaşılabilir. 100 USD’lik enerji santralleri yatırımı ile üretilecek enerji, 40 USD’lik enerji verimliliği yatırımı hayata geçirilerek tasarruf edilebilir. İşletmede Enerji Tüketen Ekipmanlar Tüm işletmelerde genel olarak aşağıda belirtilen enerji tüketen ekipman ve sistemlerde, yapılacak olan ölçüm ve analizler neticesinde mevcut enerji tüketimi yüksek ise, önlemler alınarak ve iyileştirmeler yapılarak enerji verimliliği artırılabilir:
|
Aydınlatma
 |
 |
 |
